ANKARA ÜST ÖLÇEK PLAN SORUNSALI

ŞEHİR PLANCILARI ODASI
 

…Türkiye Cumhuriyeti modernite projesinin kalbi Ankara, herhangi bir kent değildir. Başkent oluşundan bu yana, sürekli planlı bir gelişme süreci izleyegelen Ankara; planlama deneyimi ve gelişimiyle de ülke planlama pratiği için öncü-örnek rol üstlenmiştir. Ankara‘‘nın planlama deneyimi ve süreci, bir çok ayrıntısıyla modernite hareketinin Başkentinin yaratılması projesidir. Lörcher ve Jansen planları ile özenle imar edilmeye çalışılan Başkent, 50‘‘1i yılların hızlı göç ve plansız gelişme döneminde dahi Yücel-Uybadin planı ile yönlendirilmeye çalışılmıştır. Kapsamlı planlama anlayışının ülkedeki ilk ve özgün örneklerinden olan 1990 Nazım Planı ile Batı koridoruna açılımı sağlanan Ankara‘‘da; yapısal plan anlayışı ile gerçekleştirilen ancak uygulama olanağı bulamamış olan 2015 Yapısal Planı da, planlama literatüründe önemli yer tutmaktadır.
Sürekli ve öncü nitelikli bir yaklaşımla üretilmiş üst ölçekli planlarla gelişimi yönlendirilen Başkent, son dönemde ise; sebepleri, sonuçları açısından önemli ve ciddi bir üst ölçek sorunsalı yaşamaktadır. Yetki karmaşasından, yasal-yönetsel sorunlara ve küresel yapı-piyasa koşullarının gereklerinden, planlama kuramının içinde bulunduğu sorunlara kadar geçmişte yaşanandan daha farklı bir sürecin yaşandığı bu dönemde, Başkent daha çok parçacı bir anlayış ve piyasa koşulları ile şekillenen bir deneyim yaşamaktadır. Kentsel yapı-değerler ve kamu kaynaklarının kullanımı açısından önemli ve iç içe geçmiş bir çok sorunun da hazırlayıcısı olan üst ölçek sorunsalının tartışmaya açılması, çözüme ulaşılacak yoldaki ilk ve önemli bir hareket noktası olarak görülmektedir.

Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi, bu süreçte üst ölçek sorunsalının tartışmaya açılması ile bir taraftan, Türkiye Cumhuriyeti‘‘nin Başkenti ve öncü-örnek kenti Ankara‘‘nın; Başkente özgü bir vizyon-ufuk genişliği ve strateji ile yönlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymayı diğer taraftan da, Başkentin öteden beri sahip olduğu ülke planlama pratiğinde yenilik­-derinlik, açılım yaratma geleneğinin sürdürülebilmesini sağlamayı hedeflemektedir. Böylece ülke genelinde üst ölçek sorunsalı açısından yaşanan kuramsal ve pratiğe dayalı sorunların çözümü için de açılım sağlanmış olacaktır.

Bu çalışma, ilk aşamada; ilgili ve yetkili kurumların konuya dikkatini çekip, farkındalık yaratarak, gerçekleştirilecek yeni plan çalışmalarında dikkate alınacak dinamik ve gerekliliklerin ortaya çıkarılmasını sağlamayı hedeflemektedir. Uzun erimde ise; Başkentin gelişiminin, öncü-örnek niteliğine uygun bir üst ölçek plan aracılığıyla yönlendirilebilmesine katkı sağlayabilirse bu çalışma amacına ulaşmış olacaktır…